Coronavirüsler uzun yıllardır tıbbi literatürde bilinen ve çok fazla türü olan bir virüs ailesidir. Birçok farklı hayvan türünde corona virüsler bulunabilir ve insanlara nadir de olsa bulaşabilir.
Coronavirüsler, elektron mikroskobuyla bakıldığında yuvarlak ve üzerinde çıkıntıları olan bir taca benzemektedir. Bu yüzden, Latince’de taç anlamına gelen korona kelimesiyle adlandırılmışlardır.
Coronavirüs ailesinin geçmişte MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) ve SARS (Şiddetli Akut Solunum Sendromu) gibi solunum hastalıklarına sebep olduğu bilinmektedir.
YENİ TİP KORONAVİRÜS (SARS-COV-2) NEDİR?
2020 yılının başlarında Çin’in Wuhan eyaletinde insanlara bulaşan yeni bir korona virüsü tespit edilmiştir. (WHO) Dünya Sağlık Örgütü ortaya çıkan bu yeni tip korona virüsü SARS-CoV-2 (Şiddetli Akut Solunum Sendromu Koronavirüsü-2) olarak adlandırmıştır.
COVİD -19 (KORONAVİRÜS) (CORONAVİRUS) NEDİR ?
Covid-19 (Koronavirüs Hastalığı) 2020 yılı başlarında ilk vakaların Çin’in Wuhan eyaletinde ortaya çıkmasıyla keşfedilen, hızla Dünya’ya yayılan yeni tip koronavirüsün neden olduğu enfeksiyon hastalığıdır.
(WHO) Dünya Sağlık Örgütü ortaya çıkan yeni tip korona virüsü SARS-CoV-2 (Şiddetli Akut Solunum Sendromu Koronavirüsü-2) olarak adlandırmış ve hastalığın ismini de virüsün adından yola çıkarak COVİD-19 olarak vermiştir.
Şu anda tüm Dünya’da etkilerini gösteren hastalık COViD-19’dur.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 30 Ocak 2020’de küresel sağlık acil durum ilan edilmiş, 11 Mart 2020’de virüs pandemi (küresel salgın) olarak ilan edilmiştir.
COVID -19 (KORONAVİRÜS) (CORONAVİRUS) NASIL BULAŞIR ?
Yeni Koronavirüs SARS-CoV-2 ‘nin neden olduğu COVİD-19 hastalığının , temas yolu ve damlacık ile bulaştığı bilinmektedir.
Hasta olan kişilerin ortama saçtığı damlacıkların (öksürme,hapşırma,konuşma yolu ile) ortamdaki diğer kişilere teması sonucu bulaşabilir.
COVID-19’un kuluçka süresi genel olarak 1-14 gün arasında olduğu bildirilmiştir.
COVID -19 (KORONAVİRÜS) (CORONAVİRUS) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Coronavirüs (Covid 19) hastalığı belirtileri kişinin yaşı, cinsiyeti, genel sağlık durumuna göre değişmektedir.
Başlangıçta ; Coronavirüs belirtileri arasında en yaygın görülen semptomlar 5-6 gün boyunca devam eden yüksek ateş, kas ağrısı, kuru öksürük, baş ağrısı, burun tıkanıklığı ve akıntısı, ishal, boğaz ağrısı olarak bilinir.
Fakat bazı hastalarda aşağıdaki diğer belirtiler de gözlemlenmiştir;
Mide ağrısı ve bulantı, kusma, iştahsızlık, halsizlik , yorgunluk, tat kaybı, koku alma kaybı.
Hastalığın ilerlemiş sürecinde ise hareket ve konuşma kaybı ,akut solunum yetmezliği, zatürre, böbrek yetmezliği gibi şiddetli belirtiler göstermektedir.
Bazı insanlar Yeni Koronavirüs ile enfekte oldukları halde COVİD-19’ a ait hiçbir belirti göstermiyor olabilir bu kişiler ‘‘taşıyıcı’’ olarak adlandırılır.
COVID-19 (SARS-COV-2 )‘UN BELİRTİLERİNİN ENKÜBASYON SÜRESİ NEDİR ?
SARS-CoV-2 ‘nin belirtilerinin enkübasyon süresi, virüs ile karşılaşılan günden itibaren 2 ile 14 gün arasındadır. Birçok olguda bu karşılaşmadan 4 ile 5 gün sonra belirtilerin başladığı yayınlanmıştır.
SARS-CoV-2 enfeksiyonunda belirteçlerin seyri :
Coronavirüs belirtileri görünen kişilerin hastaneye veya ilgili sağlık kurumlarına başvurmadan önce maske takarak diğer insanlara bulaştırmamak için önlem alması gerekir.
COVID-19 (KORONAVİRÜS) (CORONAVİRUS) TANISI NASIL KONULUR?
Covid-19 (Yeni Koronavirüs) tanısı kesin olarak ancak laboratuvar ortamında yapılabilir. Koronavirüs belirtileri görülen kişilerden alınacak nazofarengeal sürüntü, balgam gibi örnekler üzerinde virüsün genetik materyalinin tespit edilmesi (virüsün varlığının tespiti) ile tanı konmaktadır.
Ayrıca kişinin SARS-COV-2 virüsüne karşı oluşturmuş olduğu antikor seviyelerine bakarak da virüse maruz kalınıp kalınmadığı anlaşılabilir.
Herhangi bir kronik rahatsızlığı, farklı bir hastalığı olan korona hastalarının vücut dirençlerini güçlü tutmak için diğer hastalıklarından kaynaklı ihtiyaçlarının desteklenmesi gerekir . Bu sebeple gerekli tanı analizlerinin de yapılması önerilir.
COVID-19 (SARS-COV-2) ANTİKOR TESTİ
İnsan vücudu meydana gelen enfeksiyonlara karşı antikor yani bağışıklık hücreleri üretir. Bu antikorlar immunoglobulinler olarak adlandırılan proteinlerdir. Antikor testlerinde bunlar detaylı olarak analiz edilir.
Sars-CoV-2 virüsünün belirtilerinin başlamasından 10 ile 14 gün arasında IgM ve IgG antikorlarını çok yüksek hassasiyet ve özgüllük oranlarına sahip ECLIA yöntemi ile tespit edebiliriz. Numune olarak damardan alınan kan kullanılmaktadır.
IgM Antikoru yakın dönemde virüs ile karşılaşıldığını hatta vücutta halen virüs olabileceğini gösterirken,
IgG Antikoru bu hastalığa karşı bağışıklık oluşup oluşmadığını gösterir.